Bạn đã biết về top 8 giá thể trồng rau thủy canh được ưa chuộng chưa?
Thủy canh đã trở thành một phương pháp nở rộ trong việc trồng trọt tại nhà những năm gần đây vì những tiện ích và lợi ích không nhỏ mà nó mang lại.
Tuy yêu thích trồng rau thủy canh, nhưng bạn chưa biết lựa chọn giá thể phù hợp? Đừng lo, hôm nay Giống cây Việt sẽ giúp bạn giải quyết vấn đề này nhé!
A. Giá thể trồng rau thủy canh là gì? Vai trò của nó khi trồng rau thủy canh
Giá thể trồng rau thủy canh thực chất là hỗn hợp của các vật liệu, cùng với cây trồng thủy canh giúp cây cố định rễ, tạo độ vững chắc. Bên cạnh đó, nó còn giúp hút và giữ nước, hỗ trợ tối đa cho sự phát triển của cây. Giá thể thủy canh có thể sử dụng một loại hoặc kết hợp nhiều loại để tận dụng ưu điểm của từng loại.
Trong hệ thống trồng thủy canh, giá thể đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt trong giai đoạn gieo hạt nảy mầm và khi giâm cành ra rễ trước khi đưa cây vào giàn trồng. Với phương pháp này, giá thể sẽ thay thế vai trò của đất. Hạt giống được gieo trực tiếp vào giá thể, sau đó chuyển lên hệ thống các ống nhựa thủy canh chuyên dụng và được cung cấp thêm dưỡng chất để cây phát triển xanh tốt.
B. Các tiêu chí lựa chọn giá thể trồng rau thủy canh
Giá thể trồng cây cần đạt chất lượng cao và đáp ứng các yêu cầu dưới đây để cây trồng phát triển tốt:
✓ Không nhiễm bệnh, không chứa nấm gây hại vì giá thể có vai trò dẫn nước và dinh dưỡng đến rễ cây.
✓ Cần có khả năng trao đổi cation để giữ và giải phóng các nguyên tố điện tích dương từ dung dịch dinh dưỡng, đồng thời không làm ảnh hưởng đến sự cân bằng của dung dịch.
✓ Có khả năng hấp thụ và giữ ẩm tốt, thấm nước nhanh chóng.
✓ Phải đảm bảo độ thoáng khí, giúp rễ cây dễ dàng hấp thụ oxy.
✓ Cần có pH trung tính và khả năng duy trì độ pH ổn định.
✓ Phải có khả năng tái sử dụng hoặc có thể phân hủy mà không gây hại cho môi trường.
✓ Tạo các lỗ gieo hạt và trồng cây rất khả thi và không mấy khó khăn.
✓ Giá thể phải đáp ứng các yêu cầu như nhẹ, giá cả hợp lý và dễ kiếm.
C. Những loại giá thể trồng rau thủy canh phổ biến hiện nay
1. Đá Perlite
Đá Perlite, hay còn gọi là đá trân châu, là một loại đá núi lửa vô định hình giàu silic. Nó có những bong bóng nhỏ giúp hấp thụ dinh dưỡng và giữ nước hiệu quả trong khi vẫn thông khí và thoát nước nhanh.
Đặc biệt, loại đá này không chỉ sạch sẽ và vô trùng mà còn giữ nước tốt, tạo môi trường lý tưởng cho rễ cây non, giúp cây trồng thủy canh, giâm cành cây con phát triển tốt mà không cần đất. Do đó, đây là giá thể được ưa chuộng nhất cho việc trồng rau thủy canh, giâm cành cây, và trồng rau mầm.
Thêm vào đó, đá trân châu còn được ứng dụng trong trồng các loại rau dài ngày như dưa lưới và dâu tây. Đặc biệt, khi được dùng trong các công trình trồng cây trên mái nhà hoặc nhà cao tầng, nó giúp giảm trọng lượng chất trồng từ 30% – 50%.
2. Đá Vermiculite
Giá thể này được chế tạo từ hỗn hợp các khoáng chất silicat nhôm – sắt – magiê như mica. Việc sử dụng đá vermiculite trong làm vườn tương đối giống với đá perlite. Đá vermiculite có khả năng trương nở, giúp nó hấp thụ nước và chất dinh dưỡng cho cây cối. Nó có thể hút nước với thể tích gấp 3-4 lần thể tích của nó trong nước, và còn thu hút các chất dinh dưỡng như kali, magiê, canxi và phốt pho.
Đáng chú ý là đá vermiculite còn thể hiện tính ổn định pH rất tốt. Với độ pH trung tính khoảng 7.0, việc sử dụng nó không làm tăng pH của đất hoặc môi trường thủy canh.
Thêm vào đó, đá vermiculite không phân hủy và có thể được tái sử dụng nhiều lần mà không giảm hiệu quả. Điều này giúp tiết kiệm chi phí và biến nó trở thành giá thể lý tưởng cho mô hình trồng rau thủy cảnh tại nhà.
3. Viên đất nung
Sản xuất từ các loại đất đá tự nhiên và nung ở nhiệt độ 1200 độ C, viên đất nung (sỏi nhẹ) hút ẩm đến 30%, đủ để ngậm các chất hữu cơ và vi sinh cần thiết mà không gây quá ẩm. Các khe hở khá lớn xung quanh viên đất nung giúp tránh tình trạng ngập úng và thối rễ cây.
Việc sử dụng viên đất nung (hay còn gọi là sỏi nhẹ) trong mô hình thủy canh không chỉ giúp duy trì sự lưu thông liên tục của không khí mà còn giúp oxy được trao đổi liên tục, từ đó rễ cây phát triển mạnh. Đồng thời, các viên đất nung còn có tác dụng lọc nước rất hiệu quả, là lựa chọn tuyệt vời cho những ai có ý định kết hợp nuôi cá và trồng rau theo mô hình Aquaponics.
4. Mụn dừa
Mụn dừa là một sản phẩm phụ của ngành công nghiệp dừa, làm từ vỏ nâu của trái dừa. Vì vậy, đây là một trong những loại giá thể trồng trọt thủy canh rất hiệu quả nhờ đặc tính hữu cơ hoàn toàn, khả năng giữ nước và không khí tốt, và độ trơ cao.
Không chỉ vậy, mụn dừa còn rất thân thiện với môi trường, có thể tái tạo và sử dụng nhiều lần. Sau khi không còn sử dụng, vật liệu này có thể được chuyển đến nơi xử lý hoặc dùng làm phân trộn hữu cơ.
Nhờ những ưu điểm này, mụn dừa trở thành lựa chọn phổ biến trong thủy canh. Tuy nhiên, vì kích thước tương đối nhỏ, người ta thường sử dụng viên nén xơ dừa để tiết kiệm thời gian và giảm sự thất thoát. Các viên nén này được sản xuất từ mụn dừa đã xử lý, nén chặt và được bọc bởi lớp vải không dệt mịn, giúp mụn dừa không bị chảy trôi.
Mụn dừa không chỉ được sử dụng một mình mà còn có thể trộn với các chất trồng khác như đá trân châu, viên đất sét nung.
Người trồng thủy canh có thể sử dụng hỗn hợp 50% mụn dừa và 50% viên đất sét. Các hệ thống thủy canh mà mụn dừa có thể được áp dụng bao gồm hệ thống nhỏ giọt, hệ thống nuôi nước sâu, hệ thống ngập và rút nước, và cả khi canh.
5. Vỏ trấu hun
Được chế biến từ vỏ của hạt lúa sau khi bóc thành gạo, vỏ trấu là loại vật liệu quen thuộc đối với người dân Việt Nam. Với khả năng thoát nước và thông thoáng không khí tốt, vỏ trấu góp phần lớn vào việc thúc đẩy sự phát triển bộ rễ và tăng trưởng cây trồng.
Không chỉ thoáng khí, vỏ trấu còn chứa các chất hữu cơ tự nhiên tốt cho cây trồng mà không gây hại đến môi trường. Hiện nay, vỏ trấu được sử dụng rộng rãi làm giá thể cho thủy canh, đặc biệt khi kết hợp với xơ dừa và đá trân châu.
Một điểm yếu là vỏ trấu có xu hướng phân hủy sau một khoảng thời gian, do đó cần thay thế thường xuyên. Lưu ý, hãy sử dụng vỏ trấu đã qua xử lí hoặc trấu hun, không nên sử dụng vỏ trấu tươi vì chúng chưa được khử trùng và có thể mang theo vi sinh vật, sâu bệnh hoặc thậm chí là các hạt cỏ dại gây hại.
6. Đá bọt
Được hình thành từ mắc ma phun trào núi lửa, đá bọt núi lửa có đặc điểm xốp nhẹ và chứa nhiều thành phần dinh dưỡng đa lượng và vi lượng tự nhiên. Vì lý do này, đá bọt là loại giá thể tuyệt vời góp phần vào sự phát triển của rau trồng thủy canh.
Bề mặt đá bọt núi lửa không chỉ có nhiều lỗ khí giúp giữ nước hiệu quả mà không hấp thụ nước, đảm bảo cung cấp đủ lượng nước và độ ẩm cần thiết cho cây trồng phát triển. Điều này giúp cây trồng thoáng khí hơn và bảo vệ rễ khỏi tình trạng úng ngập.
Đá bọt cũng có tính trơ với pH trung tính, không gây ảnh hưởng đến chất lượng của dung dịch gieo trồng và tạo môi trường tốt cho cây trồng phát triển ổn định. Hơn nữa, với loại giá thể này, bạn có thể tái sử dụng nhiều lần rất tiện lợi.
7. Rockwool
Rockwool là loại giá thể được chế tạo từ đá núi lửa, đá vôi và than cốc, nấu chảy ở nhiệt độ cao. Sau đó, đá nóng chảy được kéo thành sợi như kẹo bông, làm nguội và dệt thành các nút, khối hoặc phiến.
Đây là môi trường vô trùng và là một trong những giá thể thủy canh phổ biến nhất, giúp giữ nước tốt và thông khí cho rễ, thường được sử dụng trong các hệ thống thủy canh thương mại toàn cầu.
Rockwool có nhiều lợi ích của một giá thể thủy canh lý tưởng, như tính miễn dịch với vi khuẩn, giữ nước và không khí tốt. Điều này giúp bảo vệ cây trồng khỏi thiếu nước và dung dịch dinh dưỡng, đồng thời cung cấp liên tục oxy cho rễ cây.
Mặc dù vậy, khi bạn vận hành vật liệu này, sẽ gặp không ít trở ngại. Độ pH tự nhiên của vật liệu này thường cao, dẫn đến khả năng thay đổi độ pH trong dung dịch dinh dưỡng. Do đó, bạn cần xử lý vấn đề này bằng việc ngâm vật liệu trong nước đã cân bằng pH trước khi sử dụng.
Chẳng những vậy, Rockwool còn có một bất lợi lớn, đó là không thể phân hủy và không thân thiện với môi trường, khiến nó không phải là lựa chọn tối ưu cho những ai muốn phát triển nông nghiệp bền vững.
8. Giá thể sỏi
Sỏi được sử dụng làm giá thể trồng thủy canh từ khá sớm và đã đạt nhiều thành công với nhiều ưu điểm nổi bật như giá thành thấp, dồi dào ở một số địa phương, môi trường trung tính, bền và có thể tái sử dụng nhiều lần…
Ngoài ra, khoảng cách giữa các hạt sỏi khá lớn, giúp cung cấp đủ không khí cho rễ. Tuy nhiên, giá thể này nặng nề và không giữ nước tốt, có thể khiến rễ cây mau khô.
Do đó, bạn cần xem xét cẩn thận và lựa chọn hệ thống phù hợp khi dùng vật liệu này; một trong những ứng dụng phổ biến là trong hệ thống thủy canh dòng chảy.
D. Dựa vào gì để lựa chọn giá thể trồng trọt phù hợp cho thủy canh
Để lựa chọn giá thể phù hợp cho dự án thủy canh, bạn không chỉ cần xét đến yếu tố như loại cây, chi phí và sự sẵn có mà còn phải chú ý đến loại hệ thống bạn sẽ xây dựng và thiết kế của nó. Yếu tố quan trọng nhất vẫn là loại hệ thống bạn chọn và thiết kế của nó.
Ngoài ra, cần chú ý đến một số yếu tố khác như liệu giá thể có cung cấp biện pháp cách nhiệt cho rễ khi nhiệt độ thay đổi đột ngột hay không. Nếu hệ thống cần giữ nước giữa các chu kỳ tưới, hãy tìm một giá thể có khả năng giữ nước cao.
Cho dù bạn sử dụng hệ thống thủy canh hoặc giá thể nào, mục tiêu đều là duy trì độ ẩm cho rễ nhưng không quá nhiều. Rễ cây có thể chết ngạt do thiếu oxy và bị thối rễ nếu môi trường luôn bão hòa nước.
⫸ Xem thêm: Top 7 loại rau thích hợp trồng thủy canh bạn nên thử
⫸ Xem thêm: So sánh phương pháp trồng rau thủy canh với thổ canh
⫸ Xem thêm: Các mô hình trồng rau thủy canh
Giống cây Việt rất mong rằng với những chia sẻ trên, bạn sẽ tìm được loại giá thể lý tưởng cho hệ thống thủy canh nhà mình và trồng thành công một khu vườn xanh tốt. Xin cảm ơn và hẹn gặp lại ở những bài viết tiếp theo.
Giống cây Việt – là chuỗi cửa hàng chuyên cung cấp vật tư trồng rau và hoa kiểng tại nhà với hơn 1000+ sản phẩm.
➤ Website: giongcayviet.com
➤ Hotline: 0931 83 65 78